1. Kuyini iSinqumo Samalungelo Oluntu? ISisekelo Sombuso welizwe ngumthetho ongaphezukwayo yonke imithetho yelizwe njalo yiso esihlela indlela zonke ezilandelwa nguHulumende ekubuseni ilizwe. Izinqumo zamalungelo abantu zihlelwe kuSahluko sesine (4) seSisikelo Sombuso. Isahluko lesi siphathelane lamalungelo lezinkululeko ezifanelwe ukutholwa ngabantu bonke baseZimbabwe. Amalungelo abantu zimfanelo zethu esizithola ngenxa yokuba ngabantu. Wonke amalungelo abantu alotshwe ngaphansi kwesahluko sezinqumo zamalungelo njalo avikelwa yimithetho yelizwe. Ilizwe alivunyelwa ukubumba imithetho ephikisana loba ethathela izizalwane zalo amalungelo eziwaphiwa yiSisekelo Sombuso ngaphandle kokuba kulotshiwe ngaphansi kwezinqumo zamalungelo abantu ukuba umthetho onjalo ungabunjwa njalo usetshenziswe elizweni. Nxa kulemithetho ethathela abantu amalungelo, imithetho leyo ingesulwa ingabisasebenza. Nxa kungenzeka ukuba umuntu aphanjaniselwe amalungelo akhe akusisekelo sombuso, lowomuntu ulakho ukuhlawulisa labo abephule amalungelo akhe yena engelacala loba ahambise udaba lwakhe kumthethwandaba okhangela ngokusetshenziswa kwesisekelo sombuso ukuze athole isiqondiso ngokusemthethweni. Izinqumo zamalungelo abantu ezilotshwe kuSisekelo sombuso zimumethe amalungelo oluntu lawezombusazwe kanye lamalungelo omnotho, awenhlalakahle lawamasiko njalo l amalungelo okuvikelwa kwemvelo. Amalungelo empucuko lezombusazwe (civil and political rights) ngamalungelo atholwa ngumuntu ngenxa yokuba yisizalwane, isizukulwane loba ngokuhlala eZimbabwe ngokusemthethweni. Ukuqinisekiswa kwamalungelo la kwenzelwa ukuvikela umuntu omsulwa ekuhlukuluzweni nguhulumende, ngabanye abantu kumbe ezinye inhlanganiso. Amalungelo aqinisekisa ukuba umuntu ofisa ukuphatheka entweni ezenzakala elizweni kanye lezombusazwe enelise ukuzenza njalo engelakwesaba ukubandlululwa lokuhlukuluzwa. Izibonelo zamalungelo la yilezi: ilungelo lempilo, ilungelo lokukhuleka, ilungelo lokungahlukuluzwa, ilungelo 2

Select target paragraph3